Zaključci sa okruglog stola Društva sudija Srbije o predlozima pravosudnih zakona
11.11.2008.
1. Prelazne i završne odredbe Zakona o sudijama i Zakona o Visokom savetu sudstva omogućavaju politizaciju sudstva i nedopustiv upliv politike tako što propisuju tzv. opšti reizbor sudija, suprotno izričitim ustavnim odredbama i utvrđuju različite postupke od onih predviđenih osnovnim odredbama tih istih zakona za predlaganje kandidata za članove prvog saziva Visokog saveta sudstva iz reda sudija i za određivanje potrebnog broja sudija od strane prvog saziva Visokog saveta sudstva (uz prethodnu saglasnost ministra pravde).
Prava građana na nezavisnog i nepristrasnog sudiju, na pravično suđenje, na pravnu sigurnost i pravnu državu biće ozbiljno ugrožena ukoliko budu usvojene:2. Prelazne i završne odredbe Zakona o sudijama kojima je predviđen tzv. opšti reizbor sudija,
pošto postupak izbora svih sudija, tzv. reizbor, nužno pretpostavlja da sudijama koje i sada imaju stalni mandat, u jednom trenutku prestane sudijska funkcija bez ikakvog ustavnog osnova, a novi Ustav, usvojen u skladu sa procedurom predviđenom prethodnim Ustavom, predviđa stalnost sudijske funkcije (član 146 stav 1) kao i prethodni Ustav, dok Ustavni zakon, kao tehnički zakon za sprovođenje Ustava, niti može da sadrži odredbe suprotne Ustavu, niti sadrži odredbe o prestanku sudijske funkcije.3. Prelazne i završne odredbe Zakona o Visokom savetu sudstva koje, suprotno osnovnim odredbama istog zakona, predviđaju drugačiji postupak za izbor prvog saziva Visokog saveta sudstva i isključuju izjašnjavanje sudija na sudskim izborima o njihovim predstavnicima za kandidate za članove Visokog saveta sudstva, što je suprotno međunarodnim standardima i što omogućava uticaj izvršne i zakonodavne vlasti na sastav prvog saziva Visokog saveta sudstva koji bi trebalo da sprovede reizbor svih sudija, tj. omogućava politizaciju sudstva.4. Nejasne, neodgovarajuće i izostavljene odredbe o materijalnim garantijama nezavisnosti sudija, suprotne međunarodnim standardima koji predviđaju da se plate sudija moraju regulisati zakonom, zabranjuju snižavanje njihovog već dostignutog nivoa i određuju da penzije sudija treba da budu jednake, odnosno približne njihovoj poslednjoj plati zato što se svi međunarodni standardi moraju primenjivati u celini kako bi zaista omogućili nezavisno, stručno i efikasno sudstvo.